Weinig ruimte op de markt voor biologische geitenmelk

Achtergrond Geiten Michiel Elands 13 jun 2023 om 14:10uur

De afzet van biologische geitenmelk haperde de afgelopen twee jaren. De Organic Goatmilk Coöperatie laat momenteel geen nieuwe biologische geitenhouders toe. 'Hiermee zijn vraag en aanbod beter in evenwicht', constateert voorzitter Kees Steendijk.

Weinig+ruimte+op+de+markt+voor+biologische+geitenmelk

Op de markt voor biologische geitenmelk lijkt de afgelopen jaren sprake van een 'perfecte storm'. Door de coronacrisis stokte de afzet van biologische zuivel richting horeca. De Franse markt ging deels op slot door de focus op producten van eigen bodem. En mede aangejaagd door de oorlog in Oekraïne steeg de kostprijs voor een liter geitenmelk.

'Nu zie je dat consumenten minder biologische producten kopen als gevolg van de hoge inflatie en economische onzekerheid', zegt Kees Steendijk, voorzitter van Organic Goatmilk Coöperatie (OGC). 'We hebben het als sector aardig voor de kiezen gekregen.'

Onderlinge verschillen

Het ledenaantal van de coöperatie is met zo'n tien geitenhouders teruggelopen door vervroegde stopzetting of terugschakeling naar gangbaar. De huidige 45 leden zijn gevestigd in Nordrhein-Westfalen, Vlaanderen en Nederland. Alle Duitse biologische geitenbedrijven zijn omgeschakeld naar een biodynamische bedrijfsvoering met Demeter als afzetkanaal.

De OGC-voorzitter ziet dat de onderlinge verschillen in de sector groot zijn. Bedrijven met geiten als absolute hoofdtak en veel uitbesteed werk hebben de kostprijs met ruim 10 cent per liter zien stijgen, terwijl gemengde bedrijven makkelijker tijdelijk minder dieren kunnen aanhouden en andere akkerbouwgewassen op het land gaan verbouwen. 'Het zijn vooral de wat kleinere geitenhouderijen die afhaken', schetst Steendijk. 'Gelukkig zien we inmiddels een markt die zich weer wat lijkt te stabiliseren.'

De Molswaerd

Een van de biologische bedrijven die tevergeefs bij de coöperatie heeft aangeklopt, is De Molswaerd. Met het faillissement van Biokaas Kinderdijk verloor het bedrijf, samen met een aantal biologische melkveehouders en schapenhouders, de enige afnemer. De geitenhouderij is nu noodgedwongen teruggeschakeld naar een gangbare bedrijfsvoering en heeft met de Bettinehoeve in Etten-Leur een nieuw afzetkanaal gevonden (zie kader).

Steendijk vindt het jammer dat op dit moment geen plaats is binnen de coöperatie. De huidige leden hebben sinds anderhalf jaar een bedrijfsquotum om de aanvoer te beperken en de melkprijs minimaal boven de kostprijs te houden. 'We willen onze eigen leden ook eerst de ruimte bieden om wat te kunnen groeien als de markt weer aantrekt.'

Missen flexibiliteit

Bij ketenorganisatie Bionext en certificeerder Skal vond De Molswaerd geen gehoor om tijdelijk terug te schakelen naar gangbaar. 'Ik heb zelf ook rondgebeld', reageert Steendijk.

'We missen de flexibiliteit om even te kunnen pauzeren met een biologische bedrijfsvoering tot de markt is aangetrokken. Nu moet een ondernemer die gangbaar is geworden eerst weer een compleet nieuwe veestapel opbouwen en dat is financieel volstrekt onhaalbaar.'

'Heel intensief proces'

De Molswaerd in het Zuid-Hollandse Bleskensgraaf is dit voorjaar noodgedwongen teruggeschakeld naar gangbaar. ‘Het is een heel intensief en pittig proces geweest, want we waren heel graag een biologisch bedrijf gebleven’, reageert geitenhoudster Hanneke van den Bergh. Omdat geen nieuw biologisch afzetkanaal kon worden gevonden na het faillissement van Biokaas én de financiële schade groot was, zijn de zeshonderd melkgeiten direct op een gangbaar dieet gezet. Daarmee kan de familie de melkproductie verhogen. ‘Uiteindelijk draait alles om het hebben van een afzetmarkt’, concludeert Van den Bergh.