Piekbelasters Veluwe tasten nog altijd in het duister

Zij die wel verder willen, tasten nog volledig in het duister of en hoe dat moet en kan. En dan zijn er ook nog de zorgen over de sociaal-economische gevolgen voor de hele Regio Foodvalley. Zo ongeveer vat kalverhouder en voorzitter Wim Brouwer van LTO Noord-afdeling Gelderse Vallei de stemming in zijn regio samen. Tijdens een recente afdelingsbijeenkomst in een 'ramvolle' zaal met wel 220 leden in Kootwijkerbroek waren er niet eens zo heel veel emoties, maar vooral heel erg veel vragen.

'Bijna iedereen hier is piekbelaster. Dan kun je stoppen of bewegen, maar in welke richting?', vraagt Brouwer zich af. 'Er zijn nog geen aanvullende regelingen voor extensivering, innovatie of bedrijfsverplaatsing. Het is de vraag of die er snel komen, mede door de val van het kabinet. De onduidelijkheid en onzekerheid nemen dus alleen maar toe en wanneer is het voldoende? Als er zeshonderd piekbelasters zijn uitgekocht, zoals Remkes aangaf? Gaat dan de status piekbelaster van je bedrijf af? Niemand die het weet.'

Zorgen zijn er ook over de leefbaarheid en economische potentie van Regio Foodvalley. Stoppende veebedrijven, krimp van de veestapel en een sector die op slot gaat, die zaken zullen enorme gevolgen hebben voor het voortbestaan van de hele agrarische keten en alle onderzoeks- en kennisinstituten die de regio rijk is.

Brouwer denkt dan ook dat de 'kritische massa' die nodig is voor het voortbestaan daarvan niet moet worden opgezocht. Lastig is volgens hem ook dat Regio Foodvalley te maken heeft met twee provincies met waarschijnlijk verschillend beleid. Zo hanteert provincie Utrecht vooralsnog het jaar 2030 voor de gestelde stikstofdoelen en gaat Gelderland uit van 2035. Ook sluit Utrecht onteigening niet uit. Gelderland wel.

Realistisch beeld

De veehouders in het Gelderse deel van de vallei hebben goede hoop dat hun provinciebestuur een realistisch beeld heeft van de consequenties van dit alles. Daarom heeft Gelderland volgens Brouwer nog geen geld gevraagd en ook nog geen Provinciaal Programma Landelijk Gebied aangeleverd. 'Voor ons is het zaak om met de provincie in gesprek te blijven en samen te zoeken naar betaalbare oplossingen.'

De kersverse BBB-gedeputeerde Harold Zoet deelt de zorgen van Brouwer, maar laat zich voorlopig nog in algemene bewoordingen uit. 'Punt op de horizon bij alle regelingen is stikstofreductie. Dat gaan we niet doen door de Veluwe leeg te vegen, zoals sommigen beweren.'

Het gaat volgens hem om een gebied dat niet alleen qua natuur, maar ook economisch heel waardevol is. 'Ik zou het liever anders willen doen en geloof in techniek, innovatie en management. Ik zie op dat gebied ook al heel veel gebeuren.' De grote vraag vindt Zoet hoe Nederland in de toekomst voedsel wil produceren en hoe het daarvoor moet worden ingericht. 'Ik mis een landelijke visie daarop.'

Gebiedsprocessen

Gelderland gaat desalniettemin aan de slag met onder andere gebiedsprocessen. Daar moet de puzzel met alle opgaven als natuur, economie, klimaat en water worden gelegd, ook voor de Veluwe. Dit najaar komen er dan ook regionale bijeenkomsten waar natuurorganisaties en boeren, maar ook burgers hun zegje kunnen doen over hoe zij vinden dat het Gelders landelijk gebied er in de toekomst uit moet zien.

Niet alleen qua natuur en landschap, maar ook economisch en sociaal. Iedere Gelderlander kan daar volgens Zoet aan mee doen. 'Dat gaan we zeer zorgvuldig doen. Ik vind dat belangrijker dan snelheid.'