Strokenteelt vraagt om maatwerk bij voedselverwerkers

Voor het onderzoek zijn tarweoogsten uit drie verschillende teeltsystemen schoongemaakt, gescheiden en verwerkt tot minibroden en koekjes. Het gaat om een strook met één tarweras, een strook met twee rassen door elkaar en een strook met mengteelt waar tarwe gemengd met peulvruchten groeide. 'De bakproeven leverden brood en koekjes op van een vergelijkbare of soms zelfs betere kwaliteit dan commerciële referentiebloem', stelt onderzoeker Mira Theunissen van de Food Technology-groep van Wageningen Food & Biobased Research.

Ondanks de goede resultaten liepen de onderzoekers tijdens het verwerkingsproces tegen enkele uitdagingen aan. 'Bij strokenteelt zijn schoonmaken en scheiden zeer belangrijk, omdat het aantal onzuiverheden groter is dan bij de oogst van grote monoculturen', geeft Theunissen in het rapport aan. 'Er kunnen bijvoorbeeld naburige gewassen worden meegeoogst. Een relatief groter deel van de oogst komt immers van de rand.'

Kruisbesmettingen in mengteelt

In een mengteeltoogst kan volgens Theunissen in principe op grootte worden gescheiden. 'Maar er is en blijft een risico dat een verschrompelde veldboon tussen de tarwe terechtkomt of een tarwekorrel blijft plakken aan een aangevreten boon. Dit soort kruisbesmettingen vragen serieuze aandacht van voedselverwerkers. Alleen al met het oog op allergenen.' Theunissen voegt daaraan toe dat wanneer maar de minste tarwe in de peulvruchtenoogst terechtkomt, deze niet meer als glutenvrij mag worden verkocht.

De onderzoekers concluderen verder dat mengteelt uit strokenteelt moet worden geoogst wanneer beide gewassen optimaal rijp zijn. 'Bij een verschil in rijpheid komt er een stap in het verwerkingsproces bij', meldt Theunissen. 'Dan moet de oogst namelijk eerst worden gedroogd.' Ook beïnvloedt een verschil in rijpheid de functionaliteit van een oogst. Daarbij kan worden gedacht aan kwaliteitsvariaties.

Coprocessen onmogelijk

Op de vraag of twee gewassen uit één strook gecombineerd zijn te verwerken zonder ze eerst te scheiden, zijn de onderzoekers duidelijk. 'Het coprocessen van twee gewassen uit één strook lijkt nagenoeg onmogelijk. Goed schoonmaken resulteert vrijwel altijd in scheiding. En als het schoonmaken al zou lukken zonder te scheiden, is het pellen of malen daarna een enorme uitdaging.'

Het onderzoeksteam trekt de conclusie dat voedselverwerkers bij het verwerken van de oogst uit strokenteelt flexibeler moeten worden. 'Strokenteelt vraagt niet alleen creativiteit en innovatie van de boer, maar ook verderop in de keten. Om de oogst uit strokenteelt te verwerken, moet de voedselverwerkende industrie de receptuur afstemmen op de eigenschappen van de grondstoffen.'