'Wetsvoorstel gewasbeschermingsmiddelen doet recht aan praktijk'

Met de boer-tot-bordstrategie stelt de Europese Commissie vergaande doelen voor de Europese landbouw. Halvering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 is daar een voorbeeld van. En daarmee gooit de commissie meteen haar eigen ruiten in.

Boeren en tuinders gebruiken die middelen niet zomaar. Ze zijn hard nodig om hun gewassen te beschermen tegen ziektes en plagen. Na maanden onderhandelen is het gelukt een aantal cruciale punten te veranderen aan de wet die straks ter stemming voorligt. Dat had wat voeten in de aarde.

Mijn grootste bezwaar was het blind inzetten op het verminderen van middelengebruik. Dat leidt enkel tot lagere opbrengsten en gewasverliezen. Bij een mislukte oogst zijn alle ingezette middelen, van kunstmest tot diesel, voor niets geweest. Daar is niets duurzaams aan. Sterker nog, het is voedselverspilling.

Natuurlijk wil ook ik de emissies van schadelijke stoffen in middelen zoveel mogelijk beperken. Maar dan moeten we boeren en tuinders wel andere opties geven. En dat kan ook. De Nederlandse 'Visie Gewasbescherming 2030' heeft een betere insteek dan de EU. Hierin staan een streven naar weerbare teeltsystemen en nagenoeg geen emissies in 2030 centraal. Wat mij betreft betere doelen dan halvering van het middelengebruik. Daar kan de EU nog wat van leren.

Als een van de zeven onderhandelaars over deze wetgeving besloot ik daarop in te zetten. In verschillende landen worden al goede indicatoren ontwikkeld. In Nederland is de Milieu-Indicator Gewasbescherming van Wageningen University & Research een mooi voorbeeld. Nederland mag dit soort indicatoren nu gebruiken en wordt niet enkel meer beoordeeld op de verkoop van middelen. Dus: niet middelen maar emissies verminderen!

Daarnaast wilde ik meer aandacht voor laagrisicomiddelen. Het is onbestaanbaar dat gewasbeschermingsmiddelen al decennialang hoog op de Europese agenda staan, maar de toelatingsprocedure van nieuwe middelen nog steeds zo traag en duur is. Dat moet maar eens afgelopen zijn.

Fikse verandering in toelatingsprocedure

Om oplossingen te vinden, hebben we gesproken met middelenproducenten, de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en nationale autoriteiten zoals het College voor de toelating van Gewasbeschermingmiddelen en biociden. Het resultaat is een fikse verandering in de EU-toelatingsprocedure. Er moet meer worden geïnvesteerd in kennis en kunde, meer personeel worden aangenomen en er komen termijnen waarin nieuwe middelen uiterlijk een oordeel moeten krijgen.

Dit zal niet van een leien dakje gaan. Juist daarom is het belangrijk ons niet blind te staren op de reductiedoelen voor 2030. We moeten het stap voor stap aanpakken. Daarom is een handrem in de wet gebouwd. Als blijkt dat er onvoldoende alternatieve middelen zijn, mogen de reductiedoelen worden aangepast. En in 2029 wordt de wet nog eens geëvalueerd en bekeken of er EU-breed voldoende nieuwe middelen op de markt zijn gekomen.

Door al deze aanpassingen ben ik tevreden met de wet die nu voorligt. De komende weken zetten we de puntjes op de i en wordt erover gestemd. Ik reken op een goede uitslag en kijk een stuk positiever naar het EU-beleid voor gewasbeschermingsmiddelen.