Veranderende agrarische sector vraagt om kennis

Een eigen academie. Het blijkt een gouden greep te zijn geweest. Want wie kent de agrarische sector nou het best? Externe opleidingsorganisaties spreken vaak niet de taal van boeren en tuinders en ze weten onvoldoende wat er speelt in de sector en op het erf. Volgens opleidingscoördinator Carmen van Dam van de LTO Academie is het van cruciaal belang dat boeren en tuinders zich herkennen in het trainingsmateriaal en dat ze een trainer treffen die hen snapt. 'Wij begrijpen dat.'

De LTO Academie is nu precies vijf jaar onderweg als specialist in leren en ontwikkelen binnen de agrarische sector. Aanvankelijk richtte ze zich op bestuurders van de vier LTO-organisaties LTO Nederland, LTO Noord, ZLTO en LLTB, die de academie dragen en financieren. Elk jaar doorlopen zo'n zevenhonderd bestuurders vaardigheidstrainingen en ontwikkelprogramma's.

De primaire bestuurderspijler is stevig geworteld, concludeert Van Dam. 'Nu zijn we aan het verbreden en uitbreiden met vaardigheidstrainingen en ontwikkelprogramma's voor ondernemers, medewerkers van LTO en agribusinesspartners. We willen verbinden en versterken. Het idee hierachter is dat hoe sterker de agrarische sector in zijn schoenen staat, hoe meer we voor elkaar krijgen.'

Dat is nodig, want de agrarische sector is al jaren in beweging. Er wordt aan alle kanten geduwd en getrokken. 'Een veranderende sector vraagt om nieuwe kennis en vaardigheden, zodat we de huidige en toekomstige uitdagingen het hoofd kunnen bieden', licht de opleidingscoördinator toe.

Elk jaar kijkt het team van de LTO Academie naar de ontwikkelingen in de sector en de maatschappij. Wat wordt er van mensen in de agrarische sector gevraagd? Waar hebben ze behoefte aan? Wat is er nodig om hen verder te bekwamen? Daar wordt het aanbod op afgestemd. 'We noemen onszelf ook wel inhoudelijke bruggenbouwers', zegt Van Dam. Van belang zijn ook de speerpunten van LTO.

De grootste groei zit in het aanbod voor ondernemers en LTO-medewerkers. Ook werkt de LTO Academie steeds meer samen op projecten van de regionale LTO's en vakgroepen. Om de trainingen toegankelijk te houden, zijn ze kosteloos voor bestuurders en kunnen LTO-leden en medewerkers voor een gereduceerd tarief deelnemen.

De ontwikkeling van trajecten voor externe klanten, met name agribusinesspartners, is een manier om nieuwe trainingen voor de eigen achterban te kunnen blijven bekostigen en te kunnen blijven groeien. Volgens de opleidingscoördinator zit er nog een andere gedachte achter: 'Leren en ontwikkelen verbinden. Daar worden we allemaal beter van en het voorkomt dat er belangentegenstellingen ontstaan. Uiteindelijk streven we allemaal hetzelfde na: een gezonde agrarische sector.'

E-learning

De LTO Academie heeft een eigen e-learningplatform met een eigen huisstijl. Er zijn ook externe partijen die e-learning willen laten maken met een eigen vormgeving. 'Dat hebben we bijvoorbeeld gedaan voor NVM en Agrifirm', licht Van Dam toe. 'Ook LTO Noord heeft een eigen leerplatform. Dat heet: Leren voor ons allemaal. Samen ontwikkelen we nieuwe e-learningmodules', zegt ze trots.

Steeds vaker gaat de LTO Academie een strategisch partnerschap aan, zoals bijvoorbeeld met De Boeren Academie, waarin ZLTO en LLTB participeren. De Boeren Academie biedt e-learning aan agrarisch ondernemers die meer willen weten over een specifiek onderwerp, zoals marketing, duurzame energie of agroforestry. De LTO Academie is gericht op blended learning, een combinatie van e-learning en fysieke leermomenten, en spitst zich meer toe op persoonlijke ontwikkeling.

Ook met het aangaan van een strategisch partnerschap werkt de LTO Academie aan een sterke sector volgens het motto Verbinden en Versterken. 'We werken slim samen met anderen wanneer dat mogelijk is', zegt de opleidingscoördinator. 'Als er al kennis beschikbaar is, dan maken we daar gebruik van. Tegelijkertijd bieden wij een groot netwerk en veel ervaring met het ontwikkelen van opleidingen op maat.'

1.100 deelnemers

Afgelopen jaar hebben maar liefst 1.100 mensen deelgenomen aan trainingen en trajecten van de LTO Academie. De gemiddelde waardering van deelnemers is een 8+. Voorlopig komt er geen einde aan de groei. Volgens Van Dam zijn er voldoende kansen en mogelijkheden.

'Hoe beter we onze werkprocessen inrichten, hoe meer we aankunnen', weet de opleidingscoördinator. Het zeskoppige team van de LTO Academie heeft de ambitie om het krachtigste agrarische leernetwerk van Nederland te zijn. Als ze dat al niet zijn.

LTO Academie ontwikkelt veel trainingen zelf

In de trainingen leren deelnemers debatteren en communiceren. Ontwikkelprogramma's zijn erop gericht om jezelf te ontwikkelen, zoals Jong leren besturen voor bestuurders, Projectmanagement voor LTO-medewerkers en Grip op je bedrijf voor ondernemers.

Nieuw is het ontwikkelprogramma Ondernemende vrouwen, dat in samenwerking met Vrouw & Bedrijf is ontwikkeld. In dit traject leren de deelnemers hoe ze in hun kracht kunnen komen te staan door aan hun eigen ontwikkelingsvraag te werken. Daarnaast is in samenwerking met Vrouw & Bedrijf de training Oog op rendement opgezet, die voor alle agrarisch ondernemers toegankelijk is.

Volgens opleidingscoördinator Carmen van Dam is deze training een goed voorbeeld van blended learning, een combinatie van e-learning en fysieke bijeenkomsten. 'Voordeel is dat cursisten de theorie voor de bijeenkomst kunnen doornemen, waardoor ze gericht vragen kunnen stellen.'

Coaches

In de begeleidingstrajecten begeleiden coaches van de LTO Academie regionale LTO-afdelingen, bijvoorbeeld bij het werven van nieuwe bestuurders.

Kijk voor het aanbod op ltoacademie.nl.

'LTO Academie heeft haar bestaansrecht bewezen'

Het werd Van Dam al snel duidelijk dat er een uitdaging op haar lag te wachten en een mogelijkheid om iets moois neer te zetten. Ze had al ervaring opgedaan in de agrarische sector en opleidingen voor bestuurders. 'Voor de Nationale Coöperatieve Raad had ik samen met anderen de Coöperatieve Academie opgericht, die is gespecialiseerd in het opleiden van mensen in een (agrarisch) coöperatief bestuur. LTO had behoefte aan eigen opleidingen voor haar bestuurders, dus ben ik me in eerste instantie daarop gaan richten.'

Als opleidingscoördinator van de LTO Academie is Van Dam verantwoordelijk voor business development en het bedenken van een strategische koers voor de toekomst. 'Ik benut nieuwe kansen en mogelijkheden voor de LTO Academie en ik onderhoud nauw contact met de vier LTO-directeuren.' Daarnaast vervult ze nog drie rollen: 'Ik ben ook trainer en coach, ik adviseer en ik ontwikkel en ontwerp trainingen. Dat is zo leuk om te doen. Op deze manier houd ik contact met de doelgroep en hoor ik uit de eerste hand waar behoeftes liggen.'

'Vrouw met een missie'

Van Dam heeft vijf medewerkers om zich heen verzameld en tientallen trainingen ontwikkeld. Maar klaar is ze nog lang niet. Ze noemt zichzelf een 'vrouw met een missie'. 'We willen het krachtigste agrarische leernetwerk van Nederland zijn. Voor de nabije toekomst willen we ons meer gaan richten op agrarisch ondernemers en meer de verbinding zoeken met de agrarische coöperaties.'

Terugkijkend op vijf jaar hard werken concludeert de opleidingskundige dat de LTO Academie in de basis staat en stevig is verankerd in de LTO-organisaties. 'Ik heb ervaren dat de LTO Academie ook goed doorgaat als ik een tijdje afwezig ben. Ze heeft haar bestaansrecht bewezen.'

'Mooi dat we een academie in eigen huis hebben'

De training voor bestuurders heeft Vermuë als waardevol ervaren om verder te komen in haar bestuurswerk. Dat gunt ze ook anderen. Als voorzitter van Vrouw & Bedrijf vernam ze dat er behoefte is onder agrarische vrouwen aan een persoonlijk ontwikkeltraject en aan een economische (verdiepings)training.

Vermuë twijfelde niet over de partij waarmee deze trajecten het best ontwikkeld kunnen worden. 'Het is mooi dat LTO Nederland een eigen academie heeft die ontwikkeltrajecten en trainingen op maat maakt. De trainers hebben alle kennis in huis over de agrarische sector en de mensen achter de academie weten precies hoe ze een training in elkaar moeten zetten en met wie ze daarvoor inhoudelijk het beste kunnen samenwerken.'

Zo ontstonden het ontwikkeltraject Ondernemende vrouwen en de training Oog op rendement. Vermuë is vooral te spreken over de wijze waarop de LTO Academie te werk gaat. 'Ze luisteren goed waar de behoeftes liggen en stemmen daar de inhoud en de trainingsmethode op af. Zo nodig schaven ze bij. Elk traject is maatwerk.'

Lovende reacties

Dat werpt volgens de voorzitter zijn vruchten af. 'De reacties van de eerste lichting deelnemers op het ontwikkeltraject Ondernemende vrouwen waren lovend. Ook voor de training Oog op rendement, die in november start, is al veel interesse.'

Wat Vermuë betreft smaakt de samenwerking met de LTO Academie naar meer. 'Onder de deelnemers aan het ontwikkeltraject Ondernemende vrouwen is behoefte aan een vervolg. Daarom denken we aan een verdiepingstraject en mogelijk een terugkomdag in de vorm van een masterclass. Maar ik kan me ook voorstellen dat er weer nieuwe behoeftes ontstaan. Ook dan gaan we in gesprek met de LTO Academie over de mogelijkheden.'

'Opleidingen die speciaal voor boeren zijn gemaakt'

Samen met zijn team legt Kraaijvanger de laatste hand aan deboerenacademie.nl, een onlineopleidingsplatform voor boeren dat in januari wordt gelanceerd. 'We starten met twee opleidingen rond nieuwe verdienmodellen voor boeren, Duurzame energie en Agroforestry. Tegelijkertijd bieden we aanvullende vaardigheidstrainingen aan om deze verdienmodellen succesvol te realiseren. Langzaamaan breiden we het aanbod uit naar de behoefte van de boeren', licht hij toe.

De nadruk ligt op online. 'Zo is de opleiding overal en op elk moment beschikbaar. Wel is er aandacht voor verbinding en ervaring opdoen. Een onlineopleiding gaat altijd gepaard met fysieke velddagen en coachingsmogelijkheden', zegt de ondernemer.

De Boeren Academie is onafhankelijk en heeft de eerste opleidingen en trainingen in eigen beheer ontwikkeld. Maar Kraaijvanger, met een werkverleden en een groot netwerk bij ZLTO en LLTB, zag al gauw een meerwaarde in samenwerking met de LTO Academie.

Win-winsituatie

'De LTO Academie heeft een grote achterban onder boeren en een uitgebreid netwerk van leerspecialisten. De Boeren Academie gaat opleidingen ontwikkelen die primair zijn gericht op boeren, een relatief nieuwe doelgroep voor de LTO Academie, die gestart is als bestuurdersacademie. Ook helpen we elkaar met het in de markt zetten van onze opleidingen. Een win-winsituatie dus.'

Wel heeft Kraaijvanger al de vraag gekregen of de opleidingen van De Boeren Academie ook geschikt zijn voor niet-boeren, bijvoorbeeld beleidsmakers of specialisten die veel met boeren van doen hebben. 'Deze mensen zijn uiteraard welkom om een opleiding te volgen, maar ze moeten goed beseffen dat ze zijn ontwikkeld vanuit praktisch boerenperspectief. Dat is onze meerwaarde.'