Sierteeltsector worstelt met duurzaamheid als verkoopargument

Moeten we ons wapenen tegen kritische items van tv-maker Arjen Lubach? En hoe voorkomen we dat de handel straks wordt vergeleken met die in bontjassen? Enkele vragen die vorige week werden gesteld in een kennissessie van Bloemenbureau Holland (BBH) in het World Horti Center in het Zuid-Hollandse Naaldwijk.

In de discussie over het onderzoek naar de invloed van duurzaamheid op het aankoopgedrag voor bloemen en planten, zijn de sprekers realistisch. Een kweker vraagt zich af of je überhaupt kunt stellen dat snijbloemen duurzaam zijn: 'Bij de verkoop is het beter om nadruk te leggen op het positieve effect van bloemen en planten op de stemming en het welzijn van mensen.'

Onderzoeksbureau Kantar voerde in opdracht van BBH in april en mei een online-enquête uit naar het sentiment van consumenten over duurzaamheid bij de aankoop van bloemen en planten. Hieraan hebben bijna vijfduizend frequente kopers van 18 tot 70 jaar in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk meegewerkt.

Tijdens de kennissessie van BBH zijn de resultaten toegelicht. Onderzoeker Lieke van der Loo van Kantar vertelde daar dat het onderzoek eerder in de zomer van 2022 op vrijwel eenzelfde manier heeft plaatsgevonden. Dit jaar zijn nog vragen toegevoegd over de invloed van verpakkingen en duurzaamheidslabels. Ook is bij de vraagstelling onderscheid gemaakt tussen bloemen, kamerplanten en buitenplanten. Van der Loo stelt vooraf dat de onderzoeken in 2022 en 2023 momentopnames zijn.

Om het aankoopsentiment beter te volgen, starten BBH en Kantar met een tweewekelijkse monitor. Positieve en negatieve effecten van actuele gebeurtenissen op de gemoedsrust van de consument worden dan gevolgd. Uiteindelijk moet dat inzicht geven in een trendontwikkeling over een langere periode.

Positieve associaties

Belangrijk resultaat in het nieuwe onderzoek is dat bij aankoop van bloemen 41 procent en bij planten 45 procent van de consumenten vindt dat de sector een positieve impact heeft op een betere toekomst. Slechts respectievelijk 4 en 3 procent verwacht een negatieve impact.

'Er zijn dus vooral positieve associaties, maar ook heeft meer dan de helft geen goed beeld van de verduurzaming in de sector. Juist deze groep is gemakkelijk te beïnvloeden door negatieve berichtgeving', waarschuwt Van der Loo.

Van de bloemkopers denkt 37 procent dat de sierteeltsector proactief bezig is met de duurzame vooruitgang. Dit aandeel is bij de plantenkopers 43 procent. Respectievelijk 53 procent en 50 procent van de consumenten stelt dat de sector wel werkt aan duurzaamheid, maar dat dit nog te afwachtend gebeurt.

Belangrijke zorgen

De belangrijke zorgen voor wat betreft de negatieve impact van de teelt is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de hoge energiebehoefte. Verder storen consumenten zich aan overdreven hoeveelheden verpakkingen en vooral bij bloemen aan de impact van transport door de lucht.

Bij verpakkingen zien consumenten biologisch afbreekbare en recyclebare materialen als meest duurzaam. Kopers van bloemen beoordelen vooral papier als duurzaam. Bij planten geven consumenten over het algemeen de voorkeur aan recyclebare verpakkingen die eenvoudig zijn mee te nemen.

Labels of claims voor duurzaamheid op sierteeltproducten worden door bijna zes op de tien ondervraagden opgemerkt. Kopers van planten zijn hier alerter op dan kopers van bloemen. 43 procent vertrouwt de labels en een derde van hen stelt dat het helpt bij de keuze voor een product. De communicatie over duurzaamheid in de sierteeltsector kan nog beter. Slechts 12 procent van de deelnemers aan de online-enquête zegt weleens informatie hierover te ontvangen.

Gebrek aan informatie

Een gebrek aan informatie is sowieso een belangrijke barrière om een duurzame keuze te maken bij de aankoop van bloemen en planten. Van der Loo vertelt dat bij consumenten vaak onvoldoende bekend is over de productie van siergewassen en de impact daarvan.

'Verder merken we dat de duurzame intenties en het feitelijke gedrag van consumenten vaak nog ver uit elkaar liggen', vervolgt de onderzoeker. 'Zo beweert 89 procent te willen kiezen voor lokaal geteeld product, terwijl maar 36 procent dat werkelijk doet. Eenzelfde beeld zien we bij de bereidheid een meerprijs te betalen voor duurzamere producten.'

Samenvattend concludeert Van der Loo dat consumenten voor een deel wel openstaan voor de inzet op duurzaamheid van de sierteeltsector. Maar ook is er een grote groep die hier nauwelijks aandacht aan schenkt en vindt dat het kopen van bloemen en planten vooral ook leuk moet zijn.

Geen grote verschillen tussen landen

De onderzoeksresultaten uit 2023 zijn op hoofdlijnen vergelijkbaar met die uit 2022. Tussen de ondervraagden uit de verschillende landen zijn er ook geen grote verschillen. Wel zijn de consumenten in Nederland en Frankrijk iets kritischer over de inspanningen van de sector. Bij de onderverdeling in leeftijdscategorieën valt op dat jongere kopers iets meer aandacht hebben voor duurzaamheid.

Het wel of niet gebruiken van duurzaamheid als verkoopargument voor bloemen en planten blijft een punt van discussie, blijkt tijdens de bijeenkomst in Naaldwijk. Sceptici twijfelen en stellen dat werken aan verduurzaming belangrijker is dan erover communiceren.

Maar directeur Yvonne Watzdorf van BBH stelt dat het onderzoek ook aantoont dat genoeg consumenten wel waarde hechten aan informatie over duurzaamheid. 'Als sector moeten we nog meer laten zien wat we doen en blijven werken aan onze goodwill in de maatschappij.'.