'Overheid worstelt met nieuwe wet schijnzelfstandigen'

Een zzp’er heeft recht op allerlei fiscale voordelen, waardoor een zzp’er minder belasting betaalt dan iemand in loondienst. Anderzijds heeft een zzp’er niet de rechten van een werknemer, zoals ontslagbescherming en doorbetaling bij ziekte.

In sommige sectoren is het de vraag of het wenselijk is dat er steeds meer zzp’ers werkzaam zijn, zoals in de zorg, het onderwijs en de kinderopvang. Een zzp’er is voor een werkgever dan veelal duurder dan een werknemer in loondienst. Vanwege krapte op de arbeidsmarkt heeft een werkgever vaak geen andere keuze dan het inhuren van zo’n duurdere zzp’er.

Wanneer je op papier werkt als zzp’er, maar er feitelijk sprake is van een arbeidsovereenkomst, is er sprake van schijnzelfstandigheid. Denk aan iemand die de hele week voor één opdrachtgever werkt, zelf niet heeft geïnvesteerd in bijvoorbeeld gereedschap, geen reclame maakt en feitelijk hetzelfde werk doet als degenen die in loondienst werkzaam zijn binnen het bedrijf. Dat komt voor in vrijwel alle sectoren: van de landbouw tot de zorg en van de bouw tot in de kinderopvang.

De overheid worstelt al jaren met het probleem van schijnzelfstandigen. Het is namelijk niet eenvoudig vast te stellen wanneer er sprake is van een echte ondernemer (in juridische zin) en in welk geval het gaat om een schijnzelfstandige. In het verleden kenden we de VAR-verklaring, maar die is in 2016 afgeschaft.

Sindsdien is de wetgeving alleen maar onduidelijker geworden. Daarom besloot de Belastingdienst destijds om de handhaving op te schorten. Alleen bij ‘kwaadwillende’ werkgevers zou de Belastingdienst handhavend optreden en eventueel een correctie, naheffingsaanslag en/of boete opleggen.

Opnieuw wordt een poging gedaan om het overzichtelijker te maken en de handhaving weer op te starten. Het demissionair kabinet heeft daarvoor een nieuw wetsvoorstel gepubliceerd, maar ik moet eerlijk zeggen dat dit weinig duidelijkheid biedt. Als deze wet wordt aangenomen, blijft het lastig om concreet te beoordelen of er sprake is van een echte ondernemer of schijnzelfstandige.

Het Adviescollege toetsing regeldruk was terecht zeer kritisch en gaf aan dat de wet niet meer duidelijkheid en eenvoud voor bedrijven, werkenden en zelfstandigen biedt. Hopelijk wordt het wetsvoorstel ingetrokken en presenteert het nieuwe kabinet een beter plan.