Oorlog in Oekraïne heeft geen invloed meer op tarwemarkt

De prijzen voor tarwe op de internationale graanmarkten naderen het niveau van de jaren voor het uitbreken van de oorlogshandelingen in Oekraïne. Op de Matif in Parijs daalden de noteringen voor voertarwe op levering in maart en mei vorige week tot om en nabij 205 euro per ton. Dat is het laagste prijsniveau sinds de zomer van 2021 en ongeveer de helft lager dan in mei 2022. Toen bereikte de tarwemarkt een top met prijzen van ruim 400 euro per ton.

Eigenlijk is de huidige tarweprijs in zoverre opmerkelijk dat de tarwevoorraden wereldwijd het laagste zijn sinds het seizoen 2016-2017. Het betekent dat al zeven jaar op rij wereldwijd meer tarwe wordt verbruikt dan geproduceerd. De nieuwe prognosecijfers voor het seizoen 2023-2024 van het Amerikaanse landbouwministerie USDA in het World Agricultural Supply and Demand Estimates (Wasde)-rapport voor februari 2024 bevestigen dit.

Het USDA heeft de globale tarwevoorraden met 0,7 miljoen ton omlaag bijgesteld tot 259,4 miljoen ton. De lagere voorraden worden vooral toegeschreven aan China, Oekraïne en India. De theoretische tarwevoorraad, berekend op 1 juli 2024, is bij het huidige verbruik genoeg voor 16,9 weken consumptie. Ter vergelijking: in 2021, kort voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, was de wereldvoorraad nog goed voor 18,6 weken consumptie.

Neerwaartse spiraal

De druk op de tarweprijzen laat zien dat er wereldwijd voldoende aanbod is en dat er nauwelijks zorgen zijn voor de korte en middellange termijn over de aanlevering en export van tarwe. In een marktanalyse stelt meelfabrikant Royal Koopmans dat de neerwaartse spiraal op de tarwemarkt vooral wordt veroorzaakt door de grote aanvoer vanuit Rusland. Het weekvolume van de Russische tarwe-export zou volgens officiële ramingen inmiddels zo'n 1 miljoen ton bedragen.

Verder meldt de meelfabrikant dat de verschepingen van tarwe vanuit de havens van Odessa weer behoorlijk toenemen. In de maand januari exporteerde Oekraïne ongeveer 6,3 miljoen ton tarwe. Dit was voor het begin van de Russische vijandelijkheden een gebruikelijk exportvolume voor Oekraïne via de zeeroute.

Voor zover dat nog nodig is, wordt waarschijnlijk ook binnenkort weer een poging gedaan om het graanakkoord voor een veilig transport op de Zwarte Zee te herstellen.

Notering oogst 2024

Voor de langere termijn noteert de Matif de oogst voor komend seizoen, dus 2024, nu op 220 tot 225 euro per ton. Ook de Matif-notering voor tarwe op levering in maart 2025 is ruim 50 euro lager dan een jaar geleden werd betaald voor langetermijncontracten.

Het relatieve optimisme over het aanbod van tarwe is ook een gevolg van de voorraadbalansen voor mais en sojabonen. Voor mais verwacht het Amerikaanse landbouwministerie dat de wereldvoorraad met 25 miljoen ton toeneemt. Ook voor sojabonen is de wereldwijde productie al twee jaar op rij groter dan het verbruik. Het betekent onder andere voor de veevoerindustrie dat alternatieven voor tarwe goed beschikbaar en betaalbaar zijn.