Stikstofdepositie bijna gehalveerd sinds 1990

De landelijke gemiddelde stikstofdepositie bedroeg in 1990 ruim 2.700 mol per hectare. In 2010 daalde de depositie naar circa 1.500 mol per hectare. Ook daarna volgde nog een lichte daling, meldt het Compendium voor de Leefomgeving (CLO).

De emissie van stikstofoxiden is in Nederland sinds 1990 met 72 procent gedaald, aldus cijfers van het CLO. Deze daling is het resultaat van verschillende maatregelen bij het verkeer, zoals de invoering van de katalysator, bij de industrie en in de energiesector.

De ammoniakemissie in Nederland is sinds 1990 met 65 procent afgenomen. Deze daling is het gevolg van maatregelen als een veranderde voersamenstelling, het gebruik van emissiearme stallen, het afdekken van mestsilo’s en het direct onderwerken van mest bij de aanwending. Bovendien zijn buitenlandse emissies van ammoniak en vooral stikstofoxiden in dezelfde periode afgenomen.

De stagnatie van de daling sinds 2010 en de daarop volgende lichte stijging in ammoniakdepositie tot 2020, zijn vooral toe te schrijven aan hogere ammoniakuitstoot in de periode van 2013 tot en met 2017. Dit is een gevolg van de uitbreiding van de melkveestapel door de afschaffing van het melkquotum. Daarnaast wordt in de lucht steeds minder ammoniak omgezet naar ammoniumsulfaat- en ammoniumnitraatzouten.

Grote verschillen

Regionaal komen grote verschillen voor in de stikstofdepositie. In met name de Gelderse Vallei en in de Peel komen depositiewaarden voor van meer dan 3.500 mol per hectare, per jaar. Dat komt volgens het Compendium voor de Leefomgeving door de hoge lokale ammoniakuitstoot van de intensieve veehouderij.

Ammoniak komt op lage hoogtes vrij en slaat vrij snel neer. Deze combinatie zorgt ervoor dat er meer ammoniak dicht bij de bron neerkomt dan bijvoorbeeld stikstofoxiden. Dit betekent overigens niet dat ammoniak vooral lokaal neerslaat, integendeel. Het merendeel wordt getransporteerd over een groter oppervlak, tientallen tot enkele honderden kilometers van de bron. Daarbij is de ruwheid van het terrein belangrijk. Een hogere ruwheid, zoals bij een stad of bos, vangt meer stikstof af dan een glad terrein.

Ruim 65 procent van de depositie is afkomstig uit Nederlandse bronnen. De Nederlandse landbouwsector levert met zo'n 46 procent de grootste bijdrage aan de stikstofdepositie in Nederland, meldt het CLO.