Maatschap Speelman investeert in nieuwe schuur

Jakob (63) en René (26) Speelman hebben een akkerbouwbedrijf van 107 hectare in Eerste Exloërmond. Het bouwplan bestaat dit jaar uit 46 hectare zetmeelaardappelen, 27 hectare suikerbieten, 25 hectare wintertarwe en 6,3 hectare zaaiuien en wat akkerranden. Samen verrichten ze daarnaast loonwerk, waaronder het zaaien van 200 hectare uien.

Een maand geleden is hun nieuwe schuur gereed gekomen. Installateurs zijn nog bezig met de mechanische koeling. 'De werkplaats was in februari al klaar. Als het werk in het veld begint, moet je een machine kunnen repareren. De bewaring van de aardappelen en de uien hebben ze daarna klaargemaakt', legt Speelman junior uit.

220 kuubskisten

De nieuwbouw biedt ruimte voor de opslag van 220 kuubskisten pootgoed (circa 280 ton), 540 kisten met uien (circa 600 ton) en 1.300 ton zetmeelaardappelen. Daarnaast is er een logistieke ruimte en een opslag voor gewasbeschermingsmiddelen. Over de volle lengte van de schuur zit een luifel met een breedte van 5 meter.

Het ontwerp van de schuur heeft Jakob Speelman overgelaten aan zijn zoon. 'Het gaat om een forse investering en daar heb ik het in het begin wel moeilijk mee gehad. Kunnen we eerst niet de helft bouwen? Nu ben ik blij met wat er staat, anders hadden we misschien over vijf jaar opnieuw moeten bouwen.'

Uienzaaimachine

De werkplaats zit aan de voorkant. Speelman junior wijst op de uienzaaimachine. 'Dat is in het voorjaar de laatste machine die we schoonmaken, mocht er nog wat gebeuren.' Op de zolder van de werkplaats is de koelinstallatie voor het pootgoed. 'Zo gaat de warmte niet buiten de lucht in, maar warmen we er in de winter de werkplaats mee op.'

Achter de werkplaats zit de logistieke ruimte waar de bewaarcellen voor het pootgoed en de uien op uitkomen. Uit de vloer haalt Speelman een dikke slang naar boven waarmee de veldspuit is te vullen. 'Zo kunnen we mooi uit de wind de veldspuit vullen met water en gewasbeschermingsmiddelen.'

Pootgoed zelf opslaan

Elke koelcel voor pootgoed biedt ruimte aan 110 kisten. 'We laten het pootgoed door derden telen en haalden het pootgoed in het voorjaar op. Nu gaan we het pootgoed zelf opslaan, kunnen we rasafhankelijke bewaarregimes aanhouden en hebben we de mogelijkheid om goed te kunnen voorkiemen en op te warmen.'

De opslag voor het pootgoed is twee keer zo groot als nu nodig is. Ook de koelcel voor uien heeft overcapaciteit. 'Er zit nog een stukje groeipotentie. Daarnaast biedt het mogelijkheden om voor anderen producten op te slaan, mocht die vraag er zijn.'

Kunst

Sinds 2010 teelt Speelman uien. Het eerste jaar in de pool van Agrifirm, daarna voor de dagprijs. De uienhandel is sinds drie jaar volledig de taak van Speelman junior. 'Verbouwen van uien is een kunst, zelf vermarkten is nog een veel grotere kunst', zegt zijn vader, die er wel bij wordt betrokken.

'Waarom bouw je een schuur voor de uien? De prijs vanaf land is tot nu toe altijd goed geweest', heeft Speelman van collega-akkerbouwers te horen gekregen. 'De schuur hoeft niet per se vol. Als de prijs goed is, kunnen we altijd wat verkopen. Met een bewaring sta je minder snel met de rug tegen de muur.'

Avebe

Het achterste deel van de schuur bestaat uit twee cellen met roosters voor de opslag van twee keer 650 ton zetmeelaardappelen. Daarnaast is in een oude schuur ruimte voor 1.200 ton zetmeelaardappelen. 'We kunnen nu alle zetmeelaardappelen opslaan en leveren straks in februari en april aan Avebe. De nieuwe schuur is gebouwd voor de late levering. We zien daar wel rendement in', geeft Speelman aan.

De maatschap teelt vijf rassen zetmeelaardappelen. 'Voor de lange bewaring gebruiken we minder kiemlustige rassen zoals Festien en Altus. Voor het rendement is het daarnaast belangrijk dat er aardappelen in de schuur liggen met een hoog zetmeelgehalte.'

Aardappelmoeheid

De Veenkoloniale akkerbouwers vinden het jammer dat genetisch gezien de groei in opbrengst bij zetmeelaardappelen te wensen overlaat. 'Door het rouleren van vijf verschillende rassen hebben we nu nog weinig problemen met aardappelmoeheid. Maar de nieuwe AM-populatie lijkt roet in het eten te gooien. Daar moet het kweekwerk zich op richten en dat gaat natuurlijk ten koste van de opbrengstpotentie.'

Bij suikerbieten is de genetische vooruitgang er wel. 'Qua teelt is het een relatief makkelijk gewas, al moet je voor de laatste 10 procent extra opbrengst wel iets extra's doen. Met 90 ton bieten en 15 ton suiker per hectare was het een paar jaar terug leuk geld verdienen.'