Gemiddeld inkomen land- en tuinbouw stijgt licht

De varkenshouderij was een van de sectoren die een prima jaar achter de rug hebben. Zij profiteren van fors hogere prijzen van biggen en vleesvarkens. Lag het inkomen in 2018 maar net boven de nullijn, in 2019 stijgen de inkomens tot een historisch hoog niveau. Het gemiddelde inkomen uit bedrijf in 2019 is geraamd op 257.000 euro.

De prijs voor biggen is met 37 procent gestegen en vleesvarkens brengen 22 procent meer op. Ook de hogere aanwas zorgt voor een inkomenstoename doordat de dieren op de eindbalans veel meer waard zijn dan op de beginbalans.

Afrikaanse varkenspest

De gesloten varkensbedrijven realiseren een inkomen van gemiddeld 325.000 euro. Het inkomen van zeugenbedrijven stijgt in 2019 van 13.000 euro negatief naar 245.000 euro. Het inkomen van vleesvarkensbedrijven wordt geraamd op 219.000 euro. Ondernemers betalen meer voor biggen, maar dat wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten van de vleesvarkens.

De hogere prijzen zijn een gevolg van de uitbraak van Afrikaanse varkenspest in China. Specialist Varkenshouderij Robert Hoste van Wageningen Economic Research wijst op onderzoek waaruit blijkt dat de helft van de Chinese productie tot stilstand is gekomen. 'Aangezien de helft van de varkens in China werd gehouden, betekent dit dat een kwart van het wereldwijde aanbod weg is.'

Vraag uit Azië

Hierdoor is de vraag uit Azië naar varkensvlees toegenomen, met aanzienlijke prijsstijgingen tot gevolg. Waar in Nederland de prijs per kilo voor levend vee opliep tot boven de 2 euro, steeg die prijs in China door naar 5 euro per kilo. Die prijs is overigens alweer gedaald.

Hoelang China nodig heeft om de productiecapaciteit te herstellen, is onduidelijk. Hoste denkt dat het sneller gaat dan vijf jaar. Op basis van recente ontwikkelingen in China en de varkenscyclus van twee goede en twee mindere jaren, verwacht hij sneller een omslag.

Hogere melkproductie

Het gemiddelde inkomen uit bedrijf van melkveehouders in 2019 is geraamd op 31.000 euro. Dit is 6.500 euro minder dan in 2018 en ook onder het gemiddelde van 37.000 euro over de periode 2014-2018. De zuivelopbrengsten stijgen licht door een hogere melkproductie per koe. Hiermee wordt de daling van de melkprijs (-1 procent) opgevangen, maar ook de verkoopopbrengst van kalveren daalt.

De melkproductie per bedrijf nam toe (+2,5 procent), vooral door de stijging van het aantal melkkoeien per bedrijf. De stijging van de melkproductie per koe bleef beperkt tot 0,3 procent. De kosten van krachtvoer, gebouwen en machines stegen. De prijsstijging van elektriciteit (+10 procent) en gas (+11 procent) was stevig, maar de absolute stijging van de energiekosten was met 700 euro per bedrijf gering.

Lagere melkprijs

Het inkomen per 100 kg melk daalde in 2019 naar een niveau van 5,3 euro (-19 procent), vooral door de iets lagere melkprijs. Daarnaast namen de toegerekende kosten toe door de aankoop van meer ruwvoer vanwege de droogte en door hogere krachtvoerprijzen.

De biologische melkprijs daalt in 2019 met 2 procent door een groter aanbod. Door hogere prijzen voor voer, lagere veeprijzen en lagere zuivelopbrengsten daalt het inkomen van biologische melkveebedrijven met 8.500 tot gemiddeld 28.000 euro.

Leghennen

Het gemiddelde inkomen van leghennenbedrijven daalt met ruim 40 procent naar 45.000 euro. De daling is vooral het gevolg van lagere eierprijzen in het eerste kwartaal van 2019 door een groter aanbod.

Vleeskuikenhouders zien hun inkomen halveren tot 60.000 euro. Dit is het laagste niveau sinds 2013.

Akkerbouwinkomen daalt

Voor akkerbouwbedrijven is voor het oogstjaar 2019 een gemiddeld inkomen geraamd van 37.000 euro, de helft van het inkomen van vorig jaar en vergelijkbaar met het niveau van 2016 en 20217.

De spreiding rond het gemiddelde inkomen is groot. Naar verwachting zal meer dan 20 procent van de bedrijven een negatief inkomen realiseren in 2019. Bedrijven kregen te maken met 10 procent lagere opbrengsten en een kostenstijging van een procent.

Gemiddeld hoger

Voor het oogstjaar 2019 ligt de productie voor de meeste akkerbouwgewassen gemiddeld hoger dan vorig jaar, rond het meerjarig gemiddelde. Op de afzetmarkten staan de prijzen van uien (-63 procent), consumptieaardappelen (-38 procent) en tarwe (-17 procent) onder druk. De prijs van suikerbieten (+5 procent) stijgt door een herstel van de wereldmarktprijs door een lagere suikerproductie in 2018.

Voor zetmeelaardappelbedrijven wordt een daling van het inkomen geraamd. De productie van zetmeelaardappelen per hectare neemt in 2019 toe, maar het zetmeelgehalte blijft achter door de droogte. Het prijsniveau wordt bijna 10 procent lager geraamd, nadat Avebe in 2018/2019 een recordprestatieprijs realiseerde. Hierdoor zakt het inkomen naar 13.000 euro.

Lichte stijging glastuinbouw

Op glastuinbouwbedrijven stijgt in 2019 het gemiddelde inkomen licht tot 200.000 euro, maar binnen de sector is een grote spreiding zichtbaar.

Voor glasgroente- en snijbloemenbedrijven wordt een hoger inkomen geraamd van circa 290.000 euro en 170.000 euro, door hogere opbrengsten voor tomaten, paprika's en snijbloemen. De energiekosten zijn afgenomen door de lagere prijzen voor de inkoop van gas.

Pot- en perkplanten, bloembollen

Het gemiddelde inkomen bij pot- en perkplantenbedrijven daalt tot circa 130.000 euro, door lagere opbrengsten van met name perkplanten en gestegen kosten.

Op de bloembollenbedrijven stijgen de inkomens naar gemiddeld circa 140.000 euro door hogere kilo-opbrengsten van tulp en lelie.

Fruit en vollegrondsgroente

Het inkomen van de fruittelers stijgt naar verwachting met bijna 10.000 euro tot gemiddeld 36.000 euro. Door een lagere Europese productie wordt een betere prijs verwacht voor appels en peren.

Op de vollegrondsgroentebedrijven wordt een inkomen geraamd van circa 78.000 euro, nagenoeg gelijk aan vorig jaar.

Aoje

De inkomensramingen gaan uit van het inkomen per ondernemer per jaar, de zogeheten onbetaalde arbeidsjareneenheid (oaje).

Daarvoor wordt uitgegaan van 2.000 uur werk per persoon per jaar. Vaak werken - soms in deeltijd - meerdere gezinsleden op een bedrijf.