LTO: uitspraak Raad van State biedt kansen voor beter stikstofbeleid

Volgens Elshof laat de Raad van State duidelijk zien dat 'ze zijn ogen niet sluit voor de realiteit'. 'Het juridisch aanvechten van iedere mogelijkheid om Nederland van het slot te halen is – terecht – met goede argumenten van tafel geveegd. Nu moet het kabinet hierop voortbouwen en zo snel mogelijk een nieuw stikstofbeleid ontwerpen waarmee we als land aan onze toekomst kunnen werken.'

Als de afkapgrens van 25 kilometer onderuit was gegaan, had een veehouder in Groningen bij bedrijfsuitbreiding aan moeten tonen en moeten compenseren dat dit in theorie een effect zou kunnen hebben op een natuurgebied in Midden-Limburg, geeft LTO Nederland aan. Vergunningverlening was daar oneindig complex door geworden, stelt de land- en tuinbouworganisatie.

Elshof: 'Eigenlijk is de uitspraak van de Raad van State te logisch voor woorden. Als een ondernemer onmogelijk kan weten of de ontwikkeling van zijn bedrijf effecten heeft op een natuurgebied dat 100 kilometer verderop ligt, dan is hij daar dus ook niet verantwoordelijk voor.'

Voorzorgsbeginsel

In het Nederlandse natuurbeleid is het voorzorgsbeginsel een zwaarwegend principe: als je niet zeker weet of een project significante schade aan de natuur op zou kunnen leveren, mag het project niet zonder compensatie worden uitgevoerd. Met zijn huidige uitspraak plaatst de Raad van State voor het eerst een praktische voetnoot bij de omgang met dit voorzorgsbeginsel, stelt de LTO-portefeuillehouder platteland en omgeving. 'Juist die constatering is essentieel om een nieuw natuur- en stikstofbeleid te ontwerpen dat rekening houdt met de natuur en met de mensen die in Nederland leven, werken, bouwen en voedsel produceren.'

'We zien dat bijvoorbeeld ook bij de natuurdoelanalyses die de provincies nu opstellen en als gevolg waarvan de vergunningverlening in provincie Noord-Brabant nu alweer volledig op slot ligt', vervolgt Elshof. 'In praktijk is de situatie nu zo dat als de kwaliteit van één klein habitattype binnen een groot natuurgebied onbekend is, je ervan uit moet gaan dat het in een slechte staat verkeert en vervolgens moet je ervan uitgaan dat het hele natuurgebied in een slechte staat verkeert: onwerkbaar.'

De uitspraak van de Raad van State betekent overigens niet dat de stikstofneerslag op verder weg gelegen natuurgebieden niet relevant is. Deze maakt, zoals de afdeling het zelf stelt, deel uit van de totale stikstofneerslag in Nederland en is niet meer toe te rekenen aan individuele projecten. 'De opdracht aan het kabinet is om nu op korte termijn door te pakken met de vrijwillige regelingen voor boeren die hun bedrijfsvoering willen extensiveren, omvormen, verplaatsen, stoppen of met technische innovatie willen beperken. Zo kunnen we de stikstofuitstoot in Nederland echt terugdringen. Met draagvlak in de agrarische sector en steun van de samenleving. Ik zie de uitspraak van de Raad van State als een stevige impuls om de weg in te slaan van vrijwillige transitiekeuzes voor boeren en tuinders', zegt de LTO-portefeuillehouder platteland en omgeving.