Met de korrelkneuzer gaat het vaak mis

Achtergrond Melkvee Lisa de Vries 21 sep 2023 om 06:30uur

De korrel moet door vieren worden geslagen tijdens het mais hakselen. Volgens productmanager rundvee Jeroen van Veldhuizen van AgruniekRijnvallei wordt de korrel in de meeste gevallen wel geraakt, maar niet voldoende. AgruniekRijnvallei hield de afgelopen weken verschillende maisdemonstraties waarbij dit een belangrijk onderwerp was.

Van Veldhuizen: 'Dat de korrel vaak niet in vieren wordt geslagen, komt doordat de korrelkneuzer niet fijn genoeg staat afgesteld. Loonwerkers zijn in het maisseizoen druk en willen zoveel mogelijk hectares per dag hakselen. De kneuzer wordt daarom vaak minder fijn afgesteld dan de optimale instellingen. Dit heeft gevolgen voor de vertering.'

Nutritionist Sharon van Schaijk, eveneens van AgruniekRijnvallei, legt uit dat de buitenste laag van een maiskorrel bestaat uit harde vezelstructuren. 'De koe kan door te kauwen de maiskorrels kleiner krijgen, maar niet alle korrels worden geraakt en verkleind. Microben in de pens zijn in staat om de vezelstructuren af te breken, maar in verhouding is de doorstroming van de voedselbrij hoger ten opzichte van de tijd die microben nodig hebben om ze af te breken.'

Niet ingekapseld

Het zetmeel dat in de korrel zit, is volgens Van Schaijk niet voldoende beschikbaar als de korrels niet goed worden geraakt. 'De ideale omstandigheid voor het vrijkomen van zetmeel is als de korrel minimaal door vieren is geraakt. De pensmicroben hoeven het omhulsel dan niet af te breken omdat het zetmeel niet geheel is ingekapseld', legt ze uit.

De kneuzer wordt vaak minder fijn afgesteld dan de optimale instellingen

Jeroen van Veldhuizen, productmanager rundvee bij AgruniekRijnvallei

Slecht gehakselde mais heeft ook invloed op het conserveringsproces in de kuil. Dat verloopt moeizamer met hele korrels. 'Allereerst is het aanrijden van de kuil lastiger', stelt Van Veldhuizen. 'De grove stukken kunnen niet goed worden aangereden. Dat kan gevolgen hebben voor de luchtdichtheid van de kuil. Dat kan weer meer kans geven op broei. Daarnaast verloopt de conservering van hele korrels niet zoals de conservering van goed geraakte korrels. De hele korrels zullen misschien wat zachter worden, maar het zetmeel komt tijdens de conservering niet vrij.'

Geen vaste instelling

Een korrelkneuzer bestaat uit twee tegen elkaar in draaiende geribde kneusrollen. De korrels worden stuk gewreven door de verschillende snelheden. De afstand tussen de rollen is verstelbaar. Een vaste instelling van de kneuzer is niet te adviseren. Volgens een loonwerker die anoniem wil blijven, moet dit worden aangepast en ligt de instelling aan de bouw van de plant. 'Hoe droger de plant, hoe dichter de pletter en hoe groener de mais, hoe meer de pletter open moet staan.'

Het is belangrijk om als boer de gehakselde snijmais te controleren, direct na de eerste vracht, adviseert Van Veldhuizen. Dit kan door een schep snijmais in een emmer water te doen. De hakselkwaliteit is goed als minder dan twee halve korrels op de bodem liggen. Bij het waarnemen van meerdere halve korrels moet de kneuzer fijner worden ingesteld.