Supermarkten komen duurzame beloftes onvoldoende na

Questionmark, een organisatie die zichzelf omschrijft als onafhankelijke denktank, publiceert voor de tweede keer de Superlijst Groen in samenwerking met de natuurorganisaties Milieudefensie, Mighty Earth en Natuur & Milieu. De zeven grootste supermarkten van Nederland zijn met elkaar vergeleken op de duurzaamheidsthema's klimaatplannen, eiwittransitie, duurzame landbouw en verpakkingen.

Vergeleken met twee jaar geleden is het volgens Questionmark opmerkelijk dat Lidl zich duidelijker inzet voor klimaat en natuur. De supermarkt rapporteert bijvoorbeeld als enige over de herkomst, teelt en het transport van groente en fruit afzonderlijk. Net als over de drie hoofddoelen van het Plastic Pact. Daarnaast stelt Lidl eisen aan leveranciers om de ontbossing door palmolie tegen te gaan.

De verschillen tussen marktleiders Albert Heijn en Jumbo komen onder meer doordat Albert Heijn rapporteert over herkomst, transport en teelt in de verkoop, waar Jumbo dit niet doet. Alle supermarkten zeggen dat ze zich aan het Klimaatakkoord van Parijs houden. In de praktijk blijkt dat niet het geval, zo luidt de bevinding van de initiatiefnemers van de superlijst.

Alle supermarkten hebben ook de doelstelling om ontbossing voor de productie van soja voor veevoer volledig uit te bannen. Maar Questionmark constateert dat geen enkele supermarkt een adequaat actieplan heeft om dit te realiseren. Verder blijven reclamefolders gevuld met dierlijke producten. 80 procent hiervan is gericht op producten met een hoge of middelmatige klimaatimpact.

Wel transparanter

Wel blijkt uit de vergelijking dat supermarkten transparanter zijn over de verkoop van dierlijke producten. Voor het eerst geven vrijwel alle supermarkten openheid over de verhouding tussen dierlijke en plantaardige eiwitten in hun verkopen. Met dit inzicht kunnen ze sturen op het verminderen van de verkoop van dierlijke producten en het stimuleren van de verkoop van plantaardige producten.

Met name Ekoplaza, Dirk en Lidl nemen hierin de eerste stappen. Zo beperkt Ekoplaza het aandeel rood vlees in de aanbieding tot 10 procent, deed Dirk een pilot om vleesverkoop actief te ontmoedigen en plaatst Lidl plantaardige vleesvervangers tijdelijk in het schap met de vleesproducten. Alle supermarkten hebben nu ook een doelstelling om naar verhouding minder vlees te verkopen. Bij Albert Heijn en Aldi zijn die doelstellingen het meest ambitieus.

Ruimte voor verbetering

In een reactie op de samenstelling van de Superlijst Groen zegt Questionmark-directeur Charlotte Linnebank dat de meeste supermarkten hun inzet voor verdere verduurzaming beperken tot beleid en rapportage. 'Weinig supermarkten voeren veranderingen door in de praktijk, waardoor natuur en klimaat er nauwelijks op vooruitgaan.'

Ekoplaza, Lidl en Albert Heijn zijn volgens Linnebank relatief het duurzaamst, gevolgd door Jumbo, Dirk en Aldi in de middenmoot en Plus als achterblijver. 'Voor alle supermarkten is veel ruimte tot verbetering.'