HLB: kennis bij telers bepaalt succesvolle beheersing AM

Onderzoeksinstelling HLB concludeert dit in het eindrapport van het vierjarige project 'Beheersing van Veenkoloniale AM', dat onlangs is afgerond. HLB noemt de continue doorontwikkeling van de ziekte AM, samen met de opmars van wratziekte en het verdwijnen van het effectieve granulaat Vydate als reden dat de rentabiliteit van de Veenkoloniale akkerbouw sterk onder druk staat.

Volgens HLB moeten telers aanhoudend worden getraind om de bedreigingen het hoofd te bieden. Belangrijk in de adviezen aan telers bij de aanpak van AM is een goede monitoring door bemonstering en een verantwoorde selectie van aardappelrassen op basis van kennis uit rassenkeuzetoetsen. HLB stelt vast dat het bij de juiste rassenkeuze vaak lukt om populaties van AM enigszins te kunnen beheersen of stabiliseren.

Maar ook zijn er AM-populaties in verschillende Europese teeltgebieden die met de beste rassen niet meer naar een laag besmettingsniveau zijn te krijgen. Dat baart de aardappelsector en ook HLB zorgen. Volgens de onderzoeksinstelling is het voor de beheersing van AM in de Veenkoloniën van belang om telers te blijven voorlichten en begeleiden. Samen met specifieke trainers kunnen telers voor hun eigen AM-situatie de beste strategie vaststellen.

DNA-profielen van populaties

Aan het project 'Beheersing van Veenkoloniale AM' hebben honderd aardappeltelers deelgenomen. Verder werkte HLB samen met de vakgroep nematologie van Wageningen University & Research op het gebied van kennisdeling en het in beeld brengen van DNA-profielen van specifieke AM-populaties. Om vast te stellen hoe het is gesteld met de verspreiding van de AM-virulentie over percelen, zijn ook praktijkproeven uitgevoerd.

Op vijf percelen in de Veenkoloniën zijn in het voorjaar van 2020 en op nog eens vijf andere percelen in 2021 kort voor het aardappelpoten vijftig AM-monsters genomen. Elke monsterlocatie is vastgelegd met gps. Na de oogst van de aardappelen in herfst 2020 en herfst 2021 zijn op precies dezelfde plekken opnieuw monsters gestoken om de AM-besmetting te meten.

Nieuwe inzichten

De monsters zijn in het laboratorium verwerkt. De resultaten geven nieuwe inzichten hoe de virulentie zich op percelen ontwikkelt en over percelen verspreidt. Het blijkt dat nieuwe virulente besmettingen vaak eerst op kleine plekjes beginnen en dan langzaam zich verdelen over de percelen. Dit houdt in dat bemonstering op percelen met geen of weinig besmetting nog belangrijker wordt.

Vervolgonderzoek is volgens HLB de komende jaren van groot belang, omdat de zetmeelaardappelteelt nog geen beschikking heeft over goede resistente rassen tegen opkomende virulente populaties. Alle informatie over de ontwikkelingen van AM-populaties en AM-virulentie en de maatregelen gebruikt HLB voor het trainen van telers om meer grip op hun AM-problematiek te krijgen.