Partijen willen koude sanering veehouderij voorkomen

Een koude sanering kan het gevolg zijn van Europese maatregelen als milieu- en natuurdoelen niet worden gehaald. Veel genoemd zijn de met nutriënten verontreinigde gebieden waar strengere mestnormen gaan gelden. Samen met de afbouw van de derogatie leidt dit tot een overvolle mestmarkt en hoge mestafzetkosten voor boeren.

De vrees voor Brussels ingrijpen wordt uitgesproken door onder meer VVD, NSC en D66. Het huidige demissionaire kabinet moet daarom nu al schakelen. Wachten tot de opvolgers aantreden, vinden de partijen te lang duren.

Wachten op noodlot

'Er komt wat op ons af. Wachten we op het noodlot?', vraagt Kamerlid Harm Holman van NSC zich af. Zijn partij wil een visie op een landbouw die opereert binnen de milieugebruiksruimte en die ook perspectief biedt aan jonge boeren en familiebedrijven. Volgens Holman weegt een paar honderd euro voor een ecoregeling niet op tegen de hoge mestafzetkosten. Hij vreest dat die in de komende jaren op kan lopen tot wel 40 of 50 euro per ton. 'Dat nekt de sector.'

Plannen vanuit de Kamer en het kabinet zijn gericht op het versneld terugdringen van de stikstofuitstoot door een verhoging van de afroming bij transacties met dier- en fosfaatrechten en bij extern salderen van stikstofruimte. Moties daarover zijn eerder al aangenomen, maar wanneer dit gestalte krijgt is nog onbekend.

Demissionair minister Christianne van der Wal (Stikstof en Natuur) wil in de landbouwbegroting van 2024 3 miljard euro extra vrijmaken. Met die miljarden wil ze de gebiedsplannen van de provincies op gang helpen en de Lbv-plus-opkoopregeling voor piekbelasters verlengen.

Steun nog onduidelijk

Het is nog onduidelijk of dit voorstel voldoende steun gaat krijgen van de nieuwe Tweede Kamer. Thom van Campen (VVD) sprak een 'positieve grondhouding' uit voor de plannen van de VVD-minister, maar daar bleef het bij. Ook Caroline van der Plas (BBB) wilde nog geen duidelijkheid geven over het standpunt van haar fractie. 'We bekijken dit goed en zorgvuldig.'

NSC is uiterst kritisch op de stikstofaanpak gebaseerd op de kritische depositiewaarde. Of deze partij de versnelling van die aanpak steunt is daarom ook onzeker. De PVV wil de 3 miljard euro die het kabinet versneld wil vrijmaken voor de stikstofaanpak 'niet nu' steunen, 'maar dat betekent ook niet nooit', zegt Kamerlid Jeanet Nijhof-Leeuw.

PVV wil doorzetten

Ondanks het uitblijven van die steun wil de PVV de huidige stikstofaanpak wel voortzetten. 'Zolang je onderdeel van de EU bent, heb je je eraan te houden. Het probleem is wel veel te groot gemaakt en de lasten worden alleen bij de agrarische sector gelegd', zegt Nijhof-Leeuw die de door Van der Wal uitgezette stikstofaanpak desondanks niet van tafel wil vegen. 'Dat is een brug te ver. Het is nodig om tot een oplossing te komen.'

Op het dossier dierenwelzijn heeft de PVV in Dion Graus een tweede landbouwwoordvoerder. Het Kamerlid is geen voorstander van een actief beheer op het aantal wolven in Nederland en wil bij hoge uitzondering niet verder gaan dan een 'noodafschot' van wolven die voor onveilige situaties zorgen.

'Er lijden veel mensen aan het roodkapjesyndroom', zegt Graus, die de slachting die de predatoren onder schapen aanrichten bagatelliseert. 'Mensen eten schapen, waarom mogen wolven dat niet? Die dieren zitten een paar weken later toch in de shoarma.'

Nieuw standpunt

Opmerkelijk was ook een nieuw standpunt van GroenLinks-PvdA. Na het lezen van het boek 'Gesloten vanwege stikstof' van professor Jan Douwe van der Ploeg ziet Kamerlid Laura Bromet toch voordelen in een afrekenbare stoffenbalans waarmee boeren op hun bedrijf zelf kunnen sturen op emissies.

Het boek noemt het voorbeeld van een groep boeren in de Friese Wouden. Die bestreden in het verleden succesvol de gevolgen van zure regen door zelf te sturen op hun emissie. Bromet ziet hierin nu ook kansen voor de stikstofaanpak en overweegt voorstellen, van onder meer VVD en CDA, voor een afrekenbare stoffenbalans te steunen. 'Daar hoort dan wel een sanctie bij. Het is niet vrijblijvend. Het boek stelt voor dan een vergunning in te trekken.'