Meer uien met zonnebrand en diknekken in 2023

Diknekken, zonnebrand en scheurkonten zijn kwaliteitsproblemen in uien die aantonen dat 2023 ook afgezien van de natte herfst een uitdagend groeiseizoen was. Langenberg gaf vorige week tijdens een bijeenkomst voor uientelers in het Drentse Eerste Exloërmond een verklaring voor de diverse aantastingen.

Over het ontstaan van de diknekken ofwel bouten zegt de accountmanager dat het alles te maken heeft met het koude en natte voorjaar. 'We konden pas zaaien rond eind april, begin mei. Toen was de bodem naar verhouding nog koud. De ontwikkeling kwam daardoor laat op gang. Rond de langste dag bleef bovengronds het aantal pijpjes vaak beperkt tot twee of drie', zegt Langenberg.

De teeltspecialist legt uit dat een uiengewas juist op dat moment in het seizoen voldoende loofontwikkeling moet hebben om de bolvorming op gang te brengen. Behalve door de koude grond werd dat in 2023 op bepaalde percelen ook geremd door structuurproblemen of door het gebruik van herbiciden op ongunstige momenten. Uiteindelijk ontstaan diknekken omdat de uien onvoldoende bladloze rokken vormen.

Slappe uien

Langenberg: 'De bolvulling is dan onvoldoende. Er groeien uiteindelijk slappe uien met de kenmerkende dikke en open nekken en die zijn slecht bewaarbaar. Vaak zijn het de uien waar in de bewaarloodsen het eerst problemen ontstaan met bacteriën. In de praktijk zien we dat zaadvaste uienrassen hier iets vaker last van hebben dan de hybriderassen.'

Tijdens de oogstperiode in september liep incidenteel de temperatuur op tot meer dan 30 graden Celsius en gingen die hoge temperaturen gepaard met veel zonuren. Daardoor ontstonden volgens de teeltspecialist op diverse percelen verschijnselen van zonnebrand op de pasgerooide uien. 'Vooral op het zwad zijn uien gevoelig. Ons advies is om bij extreme hitte de uien niet te lang op het land te laten liggen.'

Vocht trekt weg

Langenberg meldt dat zonnebrand in de bewaring vaak erger wordt, omdat op de plaats van de aantasting het vocht wegtrekt uit de buitenste uienringen. 'Ook dit is een invalspoort voor diverse bewaarziekten. We zien overigens in de praktijk bij hoge temperaturen en scherpe lichtinstraling meer problemen met zonnebrand in zaaiuien dan eerder in het seizoen in plantuien. Volgens ons komt dat omdat juist in september de bodemtemperatuur het hoogst is.'

Op een vraag van een Drentse uienteler over het fenomeen scheurkonten zegt de teeltspecialist dat de oorzaken daarvan nog niet echt bekend zijn. 'Het vermoeden bestaat dat dit vooral een symptoom is van stress in een uiengewas. Op de percelen komt het verschijnsel meer voor op zandgronden dan op klei, is onze ervaring.'