Compas Agro streeft met onderzoek naar duurzame teelten

Verschillende paren laarzen staan rond de voordeur opgesteld. Buiten zijn een aantal medewerkers tussen de regenbuien door bezig om een coniferenhaag te plaatsen. Die vormt een natuurlijke afscheiding tussen de parkeerplaatsen rondom de Innovatietoren en de opgeknapte boerderij Sint Janshoeve.

Binnen is taart bij de koffie voor het personeel, want Compas Agro heeft de felbegeerde GEP-erkenning op zak. Daardoor kan het bedrijf, met goedkeuring van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de toelating van gewasbeschermingsmiddelen voor fabrikanten beproeven. Onderzoeken nu dienen voor de dossieropbouw van een middel.

Maar dat is niet het enige wat er te vieren valt. Vrijdag 12 januari is namelijk de officiële ingebruikname van de Sint Janshoeve en het vijfjarig jubileum van Compas Agro. ‘Ik ben trots’, verwoordt Dirand van Wijk, die samen met Ronnie de Hoon eigenaar is. ‘We zijn van twee naar vijftien medewerkers gegroeid, krijgen ruim 2 hectare aan proefvelden tot onze beschikking en de helft van ons personeel is jonger dan dertig jaar. Daarmee blijft kennis behouden en is continuïteit gegarandeerd.’

Erkend leerbedrijf

Compas Agro, sinds dit jaar ook agribusinesslid van LLTB, combineert teeltadvies met onderzoek, innovatieve projecten en het geven van cursussen en opleidingen. Daarnaast is het Limburgse bedrijf een erkend leerbedrijf voor mbo-studenten en biedt het tal van stageplekken voor met name studenten van HAS green academy. Van de ruim twintig jongvolwassenen die een halfjaar bij het bedrijf hebben meegelopen, hebben zes een baan gekregen in de afgelopen vijf jaar.

Het advies- en onderzoeksbureau kende een vruchtbare start. Via het project Bright 5 hebben agrarisch ondernemers van vijf verschillende teelten voor vijf jaar getekend voor onderzoek. De provincie Limburg heeft dat financieel gesteund. Met het onderzoek naar champignons is na twee jaar gestopt, maar studies naar kapitaalintensieve teelten als asperges, blauwe bessen, aardbeien en boomkwekerijproducten lopen nog steeds.

Door uitbreiding met een tegenoverliggend stuk grond is ruimte gekomen voor onderzoek in de vollegrondsteelt. Daarbij kan gedacht worden aan gewassen als prei, rabarber, druiven op zandgrond, maar ook aan nieuwe teelten als eiwitrijke veldbonen en het vezelrijke hennep.

Praktijkgerichte studies

Rondom elk gewas zijn telersgroepen actief die de agenda bepalen van het onderzoek. Fabrikanten van bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen, biostimulanten of meststoffen haken als partner aan en bekostigen een groot deel van de praktijkgerichte studies. ‘Het is een win-winsituatie’, vindt Van Wijk.

‘We behouden onze onafhankelijkheid door in onze proefvelden bij aansluitproeven met cijfers te werken, waardoor zowel de telers als fabrikanten niet vooraf weten welke strategie tot welk resultaat in de teelt leidt. We staan dicht bij de markt. Zeker duizend agrariërs zitten in ons netwerk en alle telersgroepen komen meerdere malen per jaar bij elkaar’, voegt hij toe.

De eigenaren kennen elkaar al een kleine twintig jaar. De Hoon is vooral gespecialiseerd in de aspergeteelt en neemt het voortouw in het onderzoek. Van Wijk heeft een lange staat van dienst in de boomkwekerij en heeft de dagelijkse leiding binnen het bedrijf. Ook geeft hij nog veel teeltadvies. ‘De kunst is om gezamenlijk ook voor de kleinere gewassen voldoende kennis te verzamelen voor een duurzame teelt, gericht op de eisen die de kringlooplandbouw richting 2023 stelt’, zegt Van Wijk.

Zes thema’s lopen als een rode draad door het werk van Compas Agro. Van een vitale bodem en vitale plant tot groene gewasbescherming en het telen op inhoudsstoffen. Dit laatste is vooral in de teelt van blauwe bessen actueel.

Naast de nieuwe teelten, beproeft Compas Agro ook nieuwe technieken. Onder meer door de inzet van data en kunstmatige intelligentie. ‘Zo willen we technieken uit de aardappelteelt om phytophthora op te sporen, ook inzetten voor de boomkwekerij om meeldauw te detecteren. Dat doen we met een autonome robotwagen die tussen de rijen foto’s maakt en met behulp van kunstmatige intelligentie plantziektes kan detecteren.’

Nieuwe ketens

De tuinbouw staat volgens Van Wijk voor de uitdaging om de komende jaren extra stappen richting een duurzame teelt te zetten. Onderzoeken in die richting vinden zowel lokaal, provinciaal als grensoverschrijdend plaats, met medewerking van Belgische onderzoeksinstituten. Daarnaast is het advies- en onderzoeksbedrijf, net zoals LLTB, actief binnen het Platform Nieuwe Teelten. Doel is om nieuwe ketens op te zetten rond de inzet van plantaardige eiwitten en vezels in de voedings- en chemische industrie.

Ook het terugdringen van chemie in de teelt speelt in veel projecten en onderzoeken een rol. Van Wijk: ‘Een mooi voorbeeld is wat we in de rozenteelt hebben bereikt. Met behulp van meststoffen en biostimulanten kunnen we de inzet van gewasbescherming al fors beperken.’

De komende jaren kunnen volgens Van Wijk nog extra stappen worden gezet. ‘Denk aan het verbeteren van de bodem, het inzetten van schimmels en het beschermen van planten met calcium. Maar een medicijnkastje voor planten zal altijd nodig zijn, zeker als het lange tijd regent of droog is.’